Müzik endüstrisi neden Fortnite ve Epic Games’e yakından bakmalı?

E-posta listemize katılarak en güncel içeriklerden ve ayrıcalıklardan haberdar olun.

2006 yılında, sonraki beş yıl boyunca bir haberci olarak ilgi duyacağım oyun endüstrisinde müziğin konumu hakkında bir gazeteci olarak ilk mesaime başlamıştım. O yıl, Microsoft Xbox 360 için geliştirilen, devasa bir bahriyeli birliğinin (Delta Squad) mutant savaşçı grubunu (the Locust Horde) yok etmeyi amaçladığı video oyunu Gears of War’un çıktığı zamanlardı.

O günden bugünlere gelindiğinde, şimdiye dek piyasaya sürülen en büyük oyunlardan biri olan Gears of War’un yaratıcısı olan Epic Games’in eğlence endüstrisinde en akıllıca hareket eden öncü şirketlerden biri haline geldiği görülüyor.

Gears of War’u geliştiren şirket olmasının yanında Epic Games, diğer birçok oyun geliştiricisi tarafından da kullanılacak olan oyun geliştirme platformu teknolojisi Unreal Engine’in de arkasındaki şirket olarak uzun zamandır tanınıyor. Ancak şirketin adını tüm dünyaya duyuracak gelişme, şu an 250 milyon kayıtlı kullanıcısı olan Fortnite oyununun 2017’de piyasaya çıkmasıyla oldu.

Fortnite ve müzik endüstrisinin kesişim noktaları ise bir süre önce Travis Scott’ın Kid Cudi ile birlikte yaptığı “THE SCOTTS” parçasının prömiyerinin oyun içindeki sanal konser “Astronomical”da yapılmasıyla daha fark edilir hale geldi. Parçayı herkesin sevdiğini söyleyemeyiz, ancak 27.7 milyon kişinin izlediği bir sanal konserle karşı karşıyayız.

“THE SCOTTS”, resmi olarak piyasaya çıktıktan sonra 24 saat içinde Spotify’da yaklaşık 7.5 milyon dinlenme sayısına erişti. An itibarıyla Spotify’da yaklaşık 110 milyon dinlenme sayısı yakalayan şarkı, çıktığı günden bu yana her gün milyonlarca kez dinlenerek platformun günlük en çok dinlenenler listesinde ilk 10’da yer almayı sürdürüyor. Geçtiğimiz yıl, DJ/prodüktör Marshmello’nun yine Fortnite’ın sanal dünyasında 10 milyondan fazla izlenen sanal DJ performansı büyük yankı uyandırmıştı.

Müzik endüstrisinde başarılı projelerin birbirini tetiklediği verimli ortam ve “THE SCOTTS”ın tüm dünyada yankı uyandıran bir şarkı haline gelmesi göz önüne alındığında artık birçok büyük plak şirketinin ve sanatçı menajerinin benzer fırsatlar için Epic Games’in yakasını rahat bırakmayacağını rahatlıkla öngörebiliriz. Ancak Epic Games dünyasında Fortnite’tan çok daha fazlasının müzik endüstrisi için farklı fırsatlar yaratma potansiyeli barındırdığı da bilinmeli.

Bu tip iş birliklerinde gelecekteki olası ilave fırsatlar konusunda bilinmesi gereken birkaç nokta var…

EPIC GAMES STORE VE %88 GELİR PAYLAŞIMI

Epic Games, Aralık 2018’de hem kendi ürünleri hem de üçüncü parti geliştiriciler için kendi çevrim içi mağazasını kullanıma açtı. Epic Games Store, Washington merkezli Valve’in sahibi olduğu, bilgisayar oyunlarının satışında zirvede yer alan Steam’e rakip olmayı amaçlıyordu.

Epic Games’i standart bir içerik üreticisi olmaktan üst düzey bir içerik pazarlayıcısı seviyesine ulaştıran gelişme ise şirketin oyun geliştirenleri memnun eden gelir paylaşımı kararı oldu. Epic Games’in geliştiricilere %88’lik pay vermeyi vaat eden cömert paylaşım modeli, dijital satışlardan geliştiricilere %30 pay veren Steam dahil pek çok oyun satış portalına önemli bir başkaldırı niteliğindeydi.

“Garanti minimum ödeme” politikasıyla da önde gelen oyun geliştiricilerinin ayrıca dikkatini çekmeyi başaran Epic, sektör bileşenleri için Steam’den bir nevi kaçışı böylece hızlandırmış oldu. Epic Games, sonrasında Fortnite gibi kendi oyunlarını Steam’in satış platformundan da geri çekti.

Bu gelişmeler video oyun camiası içinde büyük yankı uyandırdı. Bunu Universal Music Group’un Spotify ya da Pandora gibi platformlara rakip bir müzik dinleme platformu yaratıp, kataloglarını bu platformlardan çekip, diğer plak şirketlerini de “daha iyi geri dönüş vaadi ile” kataloglarını öncelikli olarak UMG’nin sahibi olduğu dinleme platformuna göndermeye teşvik etmesi sürecine benzetebiliriz.

Epic Games örneğinde müzik endüstrisinin çıkaracağı en büyük ders belki de teknolojik ölçekleme alanında kendini gösteriyor. Cömert gelir paylaşım modeline rağmen Epic, çevrim içi mağazası Epic Games Store’da iş yapmanın düşük maliyetler ve teknolojinin yönlendirdiği bir platform olmasından dolayı “kazançlı bir iş” olduğunu öne sürüyor. Üstelik şirket kendi mağazasını kullanarak geçtiğimiz yıl 108 milyon bilgisayar kullanıcısından 608 milyon dolar kazanç elde etti. Bu durum, diğer satış portallarını içerik üreticilerinin lehine (buna Epic Games de dahil) anlaşmalar yapmaya daha fazla zorlayarak şirketin elini daha da güçlendirmeye başladı.

Geçtiğimiz yıl Nisan ayında Epic CEO’su Tim Sweeney’in, eğer Steam geliştirici ve yayıncılara kalıcı şekilde gelirlerin %88’ini aktaracak bir adım atarsa kendi oyunlarını derhal Steam’e yüklemeyi düşünebileceklerini söylediğini de ayrıca not edelim.

EPIC'İN INFLUENCER'LARA AYIRDIĞI KOMİSYON

Müzik endüstrisinin Epic Games Store’da dikkat kesilmesi gereken bir diğer nokta da şirketin YouTuber, blogger ve Twitch’te yayın yapan kişiler gibi influencer’ları da boş geçmeyecek bir mekanizma geliştirmiş olması. Eğer Epic’in onayından geçen bir influencer herhangi bir kişiyi oyun almaya ikna etmeyi başarırsa satış bedelinin minimum %5’iyle ödüllendiriliyor.

Bunun müzik sektöründe gerçekleştiğini düşünün: Mesela TikTok son zamanlarda bazı plak şirketlerinin kataloglarındaki liste başı olmaya aday şarkılar için resmi olarak piyasaya sürülmeden önce kitle yaratma mecrası haline geldi. Elbette bu taktikte istedikleri etkiyi yaratmak için plak şirketleri TikTok’taki influencer kişilerle yakın temas içinde olmak zorunda. Bu da “TikTok’ta ilgili paylaşımları yapan insanlar şarkıların popülaritesiyle doğru orantılı şekilde ortaya çıkan gelirden pay almalı mı?” gibi soruları gündeme getirmiyor değil.

Akla gelen örneklerden biri, Drake’in “Toosie Slide” teklisi için Atlantalı dansçı Toosie ile yakın dönemde yaptığı iş birliği. Şarkı piyasaya çıkmadan şarkıyla özdeşleşen dansı ve dolayısıyla şarkıyı viral hale getiren Toosie’ye bununla ilgili bir ödeme yapıldı mı? Yapıldıysa hangi şartlarda ve nasıl? Bununla birlikte Toosie Epic Store’da bu danstan ve bu şarkıdan kesitleri içeren olası bir içeriğin gelirlerinden pay alabilir mi, ya da almalı mı?…

UNREAL ENGINE KULLANIMINDAKİ LİSANSLAMA MODELİ

Popüler müzik nasıl yapılıyor? Stüdyolarında kendini müziğe adamış yaratıcı insanlar birinci unsur, evet. Peki bu yaratıcı insanlar sanatlarını icra ederken aynı teknolojik araçları mı kullanıyor? Muhakkak.

Apple’ın GarageBand uygulaması yahut daha üstün teknolojik alt yapıya sahip Ableton Live veya Logic Pro… Müzik listelerinde rastladığınız hemen her şarkı artık belirli bir bedeli olan birtakım yazılımların kullanılmasıyla ortaya çıkıyor. Peki ya bu yazılım ve teknolojik ekipmanlara erişim, onlarla ürettiğiniz parçalar 3 bin dolardan fazla gelir ederse bu gelirin %5’ini bu teknolojinin arkasındaki insan ve şirketlerle paylaşmanız şartıyla ücretsiz olsaydı yanıtınız ne olurdu?

Bu tam da Epic Games’in Unreal Engine platformundaki lisanlama modelinde karşımıza çıkan şey. Epic Games (Fortnite, Gears of War) ve Epic dışındaki geliştiriciler tarafından yapılan (Borderlands 3, Batman: Arkham serisi) tüm zamanların en iyi satış rakamlarına sahip pek çok oyunun yapımında önemli bir role sahip oyun geliştirme aracı Unreal Engine’in lisans haklarında bu sistem işletiliyor. 2015 yılından beri platformun oyun geliştiriciler tarafından kullanımı ücretsiz, ta ki geliştirdikleri oyun 3 bin dolarlık satış rakamına ulaşana dek.

Müzikte de örnekleme tabanlı kullanımdan yola çıkarak kısmen benzer bir lisanslama sisteminin işlediği öne sürülebilir. Ancak popüler müzik yapım programlarının Epic Games’in Unreal Engine’de izlediği yöntemi takip ettiğini hayal edin… Endüstrideki güç dengesini bir gecede kökten değiştirmez miydi? (Apple’ın hem GarageBand hem de Logic Pro’nun sahibi olduğunu, Spotify’ın da 2017 yılında çevrim içi kayıt stüdyosu Soundtrap’i satın aldığını ayrıca hatırlatmak isterim.)

Epic’in bu noktadaki akılcı yaklaşımını da not düşmek gerek: Şirket, Unreal Engine’de geliştirilen oyunlar Epic Games Store’da satışa sunulursa %5’lik lisans kesintisinden feragat ediyor. Bu yöntemle ilgili oyunların başka portallar aracılığıyla satışının önüne kendiliğinden geçilmiş oluyor.

TENCENT HOLDING'İN MÜZİK, OYUN VE YAPAY ZEKA SEKTÖRLERİNDEKİ HEDEFİ NE?

Epic Games, Çin’in önde gelen sermaye gruplarından Tencent Holding’in azınlık hisse sahibi olduğu, yılda milyarlarca dolar kâr elde eden bir eğlence şirketi.

Holding, Fortnite piyasaya çıkmadan 5 yıl önce, 2012 yılında uzun pazarlıklar sonucu 330 milyon dolar karşılığında Epic Games hisselerinin %40’ına sahip oldu. Raporlara göre Epic 2018 yılına kadar yılda 3 milyar dolar kâr elde ediyordu.

Bu yılın başlarında Tencent, 2019’da 1.26 milyar dolar faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr yapan Universal Music Group’un %10 hissesini satın aldı. Holding halihazırda UMG’deki hisse oranını %20’ye çıkarma opsiyonuna sahip. UMG’nin Tencent’a bakınca ne gördüğü açık: Çin’den gelecek gelirleri maksimize etmek için gerekli olan hayati bir partner… Peki Tencent UMG’de nasıl bir potansiyel görüyor olabilir? Bunun üzerine saptamalar yapmak bir miktar karmaşık. Bu konuda sizi çok şaşırtacak bir teorim var.

İlk olarak dikkatlerimizi yeniden Epic’e yoğunlaştıralım. Şirketin hüviyeti özellikle bugünlerde sadece bir oyun şirketi olmaktan öte bir hâl almaya başladı. Geçen yıl HouseParty uygulamasını ve geliştiricisi Life On Air’i satın alan şirket için aynı zamanda sosyal medyanın sivrilen aktörlerinden biri demek yanlış olmaz. Koronavirüsün yol açtığı sosyal izolasyonla beraber HouseParty de diğer video sohbet uygulamaları gibi son dönemde iyice popülerlik kazanan platformlardan biri. Her hafta 2 milyondan fazla indirilen uygulama, iOS platformunda Birleşik Krallık, Yeni Zelanda ve Kanada’da şu an itibarıyla en çok indirilen uygulama unvanına sahip.

Müzik endüstrisinin bu örnekten çıkaracağı açık bir ders var: Olduğunuz yerde saymamak ve plak şirketlerinin modern gelir yöntemi olan “streaming”e doğrudan etki eden, günün birinde TikTok ve Instagram gibi platformlara kafa tutacak girişimlere yatırım yapmak.

Ancak burada Epic Games’in kendisini, stratejik partneri Tencent Holding’i ve yarının dünyasındaki dijital ekosistemde müziğin rolünü bütünleşik şekilde düşünerek çıkarılacak ikinci bir ders daha var.

Epic Games 2019 yılı Ocak ayında, kendi ifadeleriyle “dijital insan teknolojisinde lider geliştirici” ve “bir zamanlar hayal edilemeyecek insanı yaratmayı amaçlayan şirket” olarak tanımladığı Sırbistan merkezli 3Lateral’ı bünyesine kattı.

“Tekinsiz vadi” teorisini, teknolojisi ile birlikte yeniden ele alacak ve insan olmayan insansı bir pop yıldızı yaratacak bir şirket olsayı bu kim olurdu dersiniz? Tabi ki 3Lateral. Dolayısıyla da Epic Games… 2016 yılında ABD’li startup Brud’ın yarattığı, Instagram hesabı üzerinden popülerlik yakalayan yapay zeka tabanlı şarkıcı Lil Miquela gerçekliği de ayrıca karşımızda duruyor. Şu an Instagram’da 2 milyonun üzerinde takipçisi olan Lil Miquela, yakın dönemde Teyana Taylor ile ortak yapım şarkısı “Machine” ile gündem yaratmıştı. Koronavirüs pandemisinin hepimizin hayatını daha da sanal hale getirdiği şu günlerde Epic Games ya da Tencent Holding %40’lık bir hisse payı ile seviyeyi bir üst noktaya taşıyabilir mi diye bir soru ortaya atsak?

Kanye West, Akon, Post Malone ve Lil Pump gibi sanatçılarla çalışan dijital dağıtım hizmetleri şirketi Vydia’nın CEO’su Roy LaManna da Universal-Tencent-Epic üçgenine kafa yoran kişilerden biri. LaManna, “Müzik endüstrisindeki insanlar Tencent Holding’in müzik sektöründeki aksiyonlarına yoğunlaşıyor ama holdingin oyun sektörü ile bütünleşik olarak attığı adımlara baktığınızda gerçek ötesi bir durumla karşı karşıya kalıyorsunuz. Koronavirüs sonrası dünyada eğer daha sanal şovların, daha sanal ürünlerin etrafı sardığı bir ortamın içinde kendimizi bulursak, bundan beş yıl sonra çok ama çok farklı konuları konuşuyor olacağız” diyerek yakın gelecekte tecrübe etme olasılığımız olan köklü değişikliklere işaret ediyor.

Belki de bu daha da erken hayatımıza girecek. Tencent Holding’in, Epic Games’teki (dolayısıyla 3Lateral’daki) teknolojisini hit şarkıların egemen olduğu Universal Music Group’tan çıkan müzik yapımlarının tanıtımına daha fazla kanalize ettiğini, daha farklı projelendirmeler içine girdiğini, üstelik bunu Fortnite evreninde yaptığını farz edin… Nasıl bir şeyle karşı karşıya kalırdık? Dinleyici testinden çoktan geçmiş klasikleşmiş şarkıları seslendiren sanal pop yıldızları desek? Mümkün olmadığını mı düşünüyorsunuz?

Şu soru üzerine de düşünmek gerekir: Plak şirketlerinin potansiyel barındırdığını düşündüğü şarkıları bünyesine katmak için o şarkıları yaratan sanatçılara olan yatırımlarından daha büyük finansal rekabet savaşlarına giriştiği modern dünyada şarkıcıların nefes alan gerçek insanlar olup olmaması plak şirketlerinin gerçekten umurunda mı?

Üzgünüm, kendi komplo teorime kendimi biraz kaptırmış gibi oldum. Birbirini sürekli tekrar eden bu düşsel dünyayı masum görmüyorum… Ünlü bir rapçinin uzaya fırlatılmış dev bir sanal kopyası Tencent Holding’e bağlı bir şirket tarafından organize edilen sanal bir dünyada önceden kaydedilmiş sanal bir performans ile neredeyse 28 milyon kişiyi eğlendiriyor.

Geçen yıl Fortnite’taki Marshmello konseri sonrası Epic Games CEO’su Tim Sweeney’in şu açıklamasını tekrar hatırlamakta fayda var: “Yaratıcı araçların oyunun içine entegre edilmesinde daha ileri boyutta adımlar atabilmeyi amaçlıyoruz. Oyun dünyası, geliştiriciler ve oyun yaratıcıları için kendi konseptlerini istedikleri gibi yaratabildikleri açık platformlara dönüşüyor artık. Gelecekte herhangi bir müzisyenin bizimle herhangi bir koordinasyon içinde olmadan oyun içinde kendi konserlerini verebileceği bir sistem inşa ediyoruz.”

Sweeney, “herhangi bir müzisyen” sözünü ifade ederken büyük ihtimalle insan olmayan müzisyenleri hariç tutmuyordur. Koronavirüsün beni çılgınca düşüncelere sevk ettiğini düşünebilirsiniz, ancak Fortnite’ın sadece bir oyun olduğu dönemleri çoktan geride bıraktık.

Epic’in inşa ettiği dünya karşımızda tüm çıplaklığıyla duruyor. Bizse henüz yeni yeni içinde oynamaya başlıyoruz.

Yazı: Tim Ingham (Rolling Stone)

İlginizi çekebilir:
Los Angeles merkezli kreatif stüdyo pandemi geçirmez rave giysisi tasarladı
Kulüp kültürünü belgelerken neden kokulardan faydalanılmalı?
Koronavirüs etkisiyle eğlence endüstrisinde değişen tüketici alışkanlıkları

#Frekans çalma listemizi Spotify'da takip edin.