Sansürler karşısında sanat hala politik olabilir mi? (Bölüm 2)

E-posta listemize katılarak en güncel içeriklerden ve ayrıcalıklardan haberdar olun.

*Bu yazıda yer alan istatistikler, Birleşmiş Milletler’e bağlı, sanatsal ifade özgürlüğünü ve kültürel çeşitliliği savunan bağımsız bir uluslararası sivil toplum kuruluşu olan Freemuse’un 2021 raporundaki verilere dayandırılarak yansıtılmıştır.

2020 yılında sanatsal özgürlüğün kısıtlanması konusunda sanat dalları içerisinde %24 ile görsel sanatlar ve müzik 238 ve 236 belgelenmiş vaka ile başı çekerken, 225 belgelenmiş vaka ile film endüstrisi üçüncü sırada yer alıyor. Avrupa ve Orta Doğu’da ülke bazında Türkiye 72 belgelenmiş vaka ile sanatsal özgürlüğün kısıtlanmasında en başı çekiyor. Türkiye’yi Fransa, Rusya, Mısır, Fas gibi ülkeler takip ediyor.

2020'de hapis cezasına çarptırılan 82 sanatçı veya kültür kurumunda çalışan kişi raporlandı. Sudan 11 hapis cezası ile başı çekerken, İran, Myanmar ve Belarus 8, Çin ve Türkiye 7 hapis cezasıyla ilk 10 ülke arasında. Hapis cezalarının %74'ünün hükümetleri ve politikalarını eleştirmekten kaynaklı olduğu göze çarpıyor.

Rapor çerçevesinde Türkiye’nin yine ilk 10'da olduğu ayrı bir konu ise sanatçılara veya kültür kurumlarına açılan dava sayısı. Güney Afrika 32 dava ile başı çekerken, Türkiye 17 soruşturma ile ikinci sırada. Dünyadaki tüm soruşturmaların %45'ini koronavirüs politikalarına karşı ifadeler yüzünden açılan soruşturmalar kapsarken, %30’u politik, %20’si dini, %12’si terör yanlılığı gibi gerekçelere dayandırılıyor.

2020'de gözaltına alınan sanatçılar sıralamasında da Türkiye, Küba’nın ardından Rusya ile beraber ikinciliği paylaşıyor. Sanatçıları gözaltına almanın temel gerekçeleri arasındaki dağılımda siyaset %71, azınlıklar %7, LGBTİ %6, terörle mücadele %6, din %6 ve koronavirüs politikaları %4’lük paya sahip. Gözaltına alınanlardan %39'u müzisyenler olurken, %18'i görsel sanatçılar, %18'i yazarlar ve şairler, %15’i ise film yapımcıları olarak dağılım gösteriyor.

2020 yılı içerisinde 57 ülkeden 236 vakanın %41'ini 6 ülke oluşturuyor. Bu ülkeler sırasıyla;

Türkiye - 32
Rusya - 15
Fransa - 14
Mısır - 13
Meksika - 12
Küba - 10

İlginizi çekebilir:
Sansürler karşısında sanat hala politik olabilir mi? (Bölüm 1)
00:00 sonrası müzik yasağının kapsamı ‘hassas alanlar’la genişletildi
Toplu etkinlikler alışverişe gitmekten daha riskli değil
Pandemi sonrası yeni bir ‘çılgın 20’ler’ dönemi bizi mi bekliyor
Restart-19 simülasyonu sonucu: ‘Pandemide etkinlik yapılabilir’

#Frekans çalma listemizi Spotify'da takip edin.

Furkan Kılıçaslan'ı takip edin.