Savaş döneminde dans pistleri: Savaş Ukrayna’daki dans pistlerini nasıl gönüllü yardım ağlarına dönüştürdü?

E-posta listemize katılarak en güncel içeriklerden ve ayrıcalıklardan haberdar olun.

24 Şubat’ta saatler 05:00'i gösterdiğinde Ukrayna siren seslerine uyanıyordu. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali başlamıştı. Dakikalar içinde sadece Ukrayna değil tüm dünya yeni bir döneme girmişti. Saatler içinde ise halkın büyük çoğunluğu ülkelerini ve bağımsızlıklarını korumak için silahlara sarılıyordu. Sıkıyönetim, aileleri ayrılmaya ve erkekleri geride kalmaya zorladı. Sloviansk’tan Odessa’ya ve Lviv’e kadar Ukraynalılar yeni bir gerçekliğe girdiler ve eski günleri geride bırakmak zorunda kalıyorlardı.

Ukrayna’nın yeraltı müzik toplulukları da bir istisna değildi. Sıkıyönetim ilan edildiğinde, ülkenin DJ’leri, yapımcıları, ses mühendisleri ve destekçileri kendilerini ya cephede hizmet etmek için gönüllü olarak ya da Ukrayna’nın savunmasını desteklemek için boş kulüp alanlarını kullanarak gönüllü ağları oluşturmak için topluluklarını harekete geçirirken buldular. Şimdi, Ukrayna’daki çoğu kulüp ve kolektif yeniden gönüllü, lojistik, askeri ve tedarik ağlarına dönüştü ve becerilerini, bilgilerini, bağlantılarını ve ekipmanlarını yaratıcı şekillerde kullanıyor.

Kiev’in eteklerinde bulunan Collider Club, Ukrayna’nın yeraltı sanat ortamını beslemek ve büyütmek için tasarlanmış bir etkinlik alanıdır. Kolektif, Ukrayna’ya ve değerlerine özgü bir kültürel konsept yaratmak amacıyla ses tasarımcıları, DJ’ler, prodüktörler ve geniş toplulukları için konferanslar ve atölye çalışmaları düzenlemektedir. Collider’ın kurucu ortağı Anatolli Borysenko, “Sovyetler Birliği’nin çöküşünden bu yana, Ukraynalılar en iyi ikinci olduklarını veya yeterince iyi olmadıklarını hissettiler” diyor. “Ama topluluğun potansiyellerini fark etmesine ve güvenlerini inşa etmesine yardımcı olduk.” diye sözlerine ekliyor.

Anatolli ile kulübün içinde sohbet edip dolaşırken Rybalskyi Yarımadası‘na bakan geniş açık alanı gururla sergiliyor. İçeride, dans pisti artık tıbbi malzeme kutularıyla dolu. 24 Şubat’tan önce Collider, deneysel, house ve techno sanatçılarını bu odada ağırlıyordu. Artık Funktion-One ses sistemleri kapılara dönük. Ekip, düşman kuvvetlerinin yaklaşmakta olduğu bilgisini aldığında, onları caydırmak için 106dB’de topçu ateşinin sesini çalıyor. Kulübün ışık sistemleri ise dışarıda gökyüzüne dönük bir halde dronları veya tepeden uçan helikopterleri şaşırtmak için kullanılıyor.

Anatolli şimdi Collider’da kolektifin diğer üç üyesiyle birlikte yaşıyor. Ofislerinde uyuyorlar ve günlerini Doğu’daki cephe hattına yardım göndermek için organize olarak, malzeme teslim ederek ve araba tamir ederek geçiriyorlar. Anatolli, işgalin Ukrayna zihniyetini değiştirdiğini söylüyor. Savaşın bir ulusal gurur duygusu yarattığını ve demokratik dünya tarafından desteklendiklerini hissettirdiklerini söylüyor. Anatolli, “Tüm uygarlığın değerleri için savaşıyoruz” diyor.

Ukrayna Direnişi'ne destekle ilgili bilgi için tıklayın!

Ukrayna’nın doğusundaki bir şehir olan Dnipro’ya son kale diyorlar. Module’ün Halkla İlişkileri’ni yöneten Volodymyr Lozhko, “Ön cepheye giden tüm askerler konuşlandırılmak ve sevk edilmek için buraya geliyor” diyor. Donbas bölgesinden mülteciler ve yaralı askerler ilk yardım için Dnipro’ya geliyorlar.

Dnipro, Ukrayna’nın kalesi olmasının yanı sıra, çağdaş bir kültür ve müzik kulübü ve kolektifi olan Module’ün de doğum yeri. Module’ün resident DJ’i Evgen Gordeev, “Bölgemiz ve ülkemiz için benzersiz bir şey yarattık” diyor. Dünya bu savaşı Ukrayna’da yeni bir gelişme olarak görse de Module, bunu Rusya’nın 2014'te Kırım ve Donbas bölgesine yakınlığı nedeniyle Dnipro’yu özellikle sert vuran işgalinin devamı olarak görüyor. Ancak bu istila, bölgedeki kültürel devrim için bir katalizör görevi gördü. Ortaklardan Evgen Goncharov, “2014'ten sonra birçok genç yerel kültüre yatırım yapmaya başladı” diyor. “Modül ile yeni bir şey başlatmak ve müzik ve sanatta Ukraynalı bir kimlik yaratmak istedik.”

Rusya, Şubat ayında Ukrayna’yı işgal ettiğinde, Module hızla bir gönüllü ağı halinde yeniden örgütlendi. Önemli araçları ön saflara yerleştirmek için yardımcı olmanın yanı sıra, askeri teçhizat tedariği ve ilaç depoluyorlar. Module’ün dans pistlerini dolduran insanların büyük bir kısmı artık bölgesel savunmada hizmet verdiğinden dolayı iş başa düşüyor. Goncharov. “Kulübün menajeriydim ve şimdi ise savaş lojistiği yönetiyorum. Evgen bizim asistanımızdı ve şimdi bağış toplama etkinlikleri düzenliyor. Hâlâ aynı yapıyız, hâlâ Module’üz sadece farklı bir amaç için.”

Module, 50'den fazla prodüktör, organizatör ve DJ’den oluşan geniş bir aileye ev sahipliği yapıyor. Gordeev, 2014 yılında Donbas bölgesinden kaçtıktan sonra Module’de ikamet etti. Ancak ekibin kanatları altına aldığı ilk sanatçı değil. Module’ün sakinlerinden Kirilo Potras, 2014 ihtilafında bir bacağını kaybetti ve Module, ona protez bir bacak almak için para topladı. Kirilo, cephede gönüllü olarak ülkenin savunucularına ekipman teslim etmeseydi bugün bu röportaja katılıyor olabilirdi.

Module'e destek sunmak için bu sayfadaki ayrıntılara göz atın.

Detali 2016'da kurulmadan önce Ivano-Frankivsk’te pek bir şey yoktu. Ukrayna’nın batısında küçük bir şehir olan Ivano-Frankivsk’te Detali sürekli değişen yerlerde sol alan elektronik müzik etkinliklerini başlattığında, konsept şehri sarstı. Detali’de ikamet eden Roman Kapiy, “İşte bu yüzden bu kadar büyük ve destekleyici bir topluluğa sahibiz” diyor. “Bölgede yaşayan herkes, yeraltı partilerine katılmasalar bile en az iki kez Detali’ye gitmiştir.”

Bugün, Detali’nin organizatörü ve Zoolini olarak bilinen bir DJ olan Roman ve Oles Zazulin, Rusya’nın işgal ettiği gün gönüllü karargahına dönüşen ofislerinde sohbet ediyor.

Aynı Module gibi, Roman ve Oles de Rusya işgal ettiğinde şaşırmayanlardan Kapiy, “Rusya’yı saldırgan olarak tanıyarak büyüdük” diyor. “Ve bu sadece saldırganlıklarını nasıl ifade edecekleri meselesiydi.” Ancak onları şaşırtan şey, Rus kuvvetlerinin sergilediği gaddarlık ve insanlık dışı davranışlar. Savaştan önce, Detali politik değildi ve bunun yerine yeraltı kültürünü beslemeye odaklanıyordu. Şimdi ise günlerini Ukrayna ordusuna taktik mühimmat, insani yardım sağlamak ve Avrupa çapında tedarik süreçlerini harekete geçirmekle harcıyorlar.

Kapiy, “Birlikte çalıştığımız herkes yeraltı sahnesinin bir parçası” diyor. “Yeraltı bir direniş biçimidir. Kitlesel, ticarileştirilmiş kültüre direniyoruz. Şu anda hala direniyoruz, ancak savunduğumuz şeyin amacı değişti.”Kapiy ve Zazulin, olumsuzlukların altında ezilmediklerini vurguluyor; aksine, olumlu ve odaklanmış hissediyorlar. Ve her şey bittiğinde ve yeniden nefes alabildiklerinde, Ukrayna’nın kulüp kültürünün her zamankinden daha canlı ve çekici olacağına inanıyorlar. Kapiy, “Partiler inanılmaz olacak’' diyor.

Detali'ye destek verin.

[Fotoğraflar: Oleksandr Halushchak]

Vlad Fisun, kariyerini Ukrayna’nın yeraltı kültürünü oluşturmaya adayanlardan. Kiev sokaklarında Daft Punk’ı taklit ederek ve Çernobil’de canlı bir plak seti kaydettiği için Mixmag’in sayfalarını 2019'da iki kez süsledi. Ancak Şubat ayında Rusya’nın işgalinden bu yana, Vlad müzik hakkında neredeyse hiç düşünmedi. Bunun yerine, tüm enerjisini Rusya’nın Donbas bölgesini işgal etmesinden sonra 2014'te kurulan bir kuruluş olan dobrovoz.org için gönüllü olmaya odakladı. Dobrovoz.org sivil ve askeri doktorların Avrupa’dan Ukrayna’ya ilaç taşımasına yardımcı oluyor ve Vlad iletişim-lojistiği yönetiyor. Organizasyon, Ukrayna’nın önde gelen destekçilerinden biri olan ve 2000'li yılların başından beri partiler düzenleyen, Cuban Brothers ve Tummy Touch gibi uluslararası sanatçıları Ukrayna’da ilk kez sahneye çıkmaya davet eden Dmytro Yurinov tarafından kuruldu. Diğer gönüllüler arasında Depstore parti barının eski sanat yönetmeni ve Kharkiv gece hayatının bir ayağı olan Maria Alferova yer alıyor.

Rus kuvvetleri Ukrayna’yı işgal ettiğinde, Vlad Kiev’deki dairesini Doğu’dan gelen mültecilere verdi ve Lviv’e taşındı. İşgalden önce günleri müzik toplamakla geçiyordu, ancak şimdi zamanını Ukrayna sınırlarına tıbbi yardım organize etmek ve götürmek için harcıyor. Son zamanlarda, savaştan üç hafta önce kaydettiği bir mix’i tekrar dinledi ve melankoli, endüstriyel tonu karşısında şok oldu. “Bir tahmin gibi geldi” diyor.

Ukrayna’nın dans müziği topluluğu, kişisel bir trajedi ile kitlesel ölçekte uğraşıyor. Geçim kaynaklarını, işlerini kaybettiler ve birçoğu arkadaşları ve aileleriyle birlikte cephede hizmet veriyor. Topluluk bu travmanın etkisini işgal bittikten çok sonra hissedecek ve Vlad bunun önümüzdeki yıllarda ülke dışına çıkan müziğe yansıyacağına inanıyor. Ancak ülkenin son on yılda kurduklarından gurur duyuyor ve gelecek için olumlu umutları var. “Müzik ve kulüp kültürümüz hala oldukça genç” diyor. “Ama yarattığımız şey dünya sahnesindeki yerini aldı.”

dobrovoz.org'a bağışta bulunun.

Masha Naumova bir düzine kadar füze toplamak için Kiev’e gidiyor. Yolcu koltuğundan sohbet ediyor, bir noktada kimliğini Ukrayna kontrol noktasındaki bir askere vermek için duraklıyor. Bunu her 10 kilometrede bir yapmaktan çekinmiyor. “Bu beni güvende hissettiriyor” diyor.

Birkaç ay önce Masha’nın asıl mesleği, Kiev’de o kadar ustaca gizlenmiş, ancak nereye bakacağınızı biliyorsanız bulabileceğiniz konuşkan bir mekan olan Gnezdo Bar’ı işletmekti. Memleketine roketler yağmaya başladığında, Masha’nın aklından ayrılma düşüncesi bile geçmedi. “Hiç düşünmedim” diyor. “Birçok arkadaşım hiç tereddüt etmeden Kiev’de kalıyor veya doğu Ukrayna’da savaşıyor. Anavatanınıza bir düşman geldiğinde, savunmaktan başka seçeneğiniz yoktur.”

Masha, onlarca yıldır Ukrayna gece hayatının bir parçası. Collider’ın arkasındaki ekip olan River Port’ta ortaktı ve Gnezdo’yu açtığından beri bar, yerel yetenekleri besleyerek Kiev’in yeraltı sesini şekillendirmeye yardımcı oldu. Barda, hepsi ya orduda görev yapan ya da gönüllü kuruluşlarla çalışan yaklaşık 10 daimi personel bulunuyor.

Masha, 2014'teki Rus işgalinden sonra kurulan Zgraya adlı kendi kendini organize eden bir ağ için gönüllü. Röportajımızdan iki gün önce Masha, 20 gündür susuz olan Mykolaiv’e su verilmesine yardım etti. Zgraya’nın iki kurucusunun da barları var ve Masha, Rusya’nın işgalinden sonra gece hayatı camiasının bu kadar çabuk yeniden örgütlenmesinin tesadüf olmadığını düşünüyor. “İşletmelerimiz kapandı, bu yüzden ona daha fazla zaman ayırabiliriz ve dünyanın her yerinden müzik yoluyla edindiğimiz arkadaşlar sayesinde para toplayabiliriz.”

Zgraya'yı destekleyin.

Shum.RaveShum.Rave, Mixmag sayfalarına yabancı değil. Bir yıldan biraz fazla bir süre önce, Doğu Ukraynalı mürettebatın Rusya’nın 2014 yılında Donbas bölgesini işgalinden sonra bomboş kalan bomboş binalarda partiler vererek bir kuşağa nasıl umut verdiğini paylaşmıştık. Dolayısıyla, bu genç ekip için, 24 Şubat olaylarının hepsi çok tanıdıktı.

Shum.rave’de resident JmDasha, Ukrayna savunması için farkındalık ve para toplamak amacıyla Platform TU ile DJ’lik yaptığı Polonya’dan dönerken devreye girdi. Dasha, Donbas bölgesinde büyüdü ve bir ay öncesine kadar Mariupol’da yaşadı. Stratejik açıdan önemli şehir, işgal başladığından beri amansız bir kuşatma altında ve Dasha insani bir koridor olmadan kaçmak için hayatını riske attı. “Hayatta kalmam için yaklaşık 50/50 şansım vardı” diyor. Arabayla ayrıldı ve Rus işgali altındaki küçük bir köye gitti. Ukrayna’ya giden bir rota bulmak için iki hafta harcadı ve ardından Ukrayna topraklarına dokuz saat (eskiden 1,5 saat sürerdi) sürdü. 17 Rus kontrol noktasından geçti ve her birinde askerlerin insafına kaldı. Sonunda Ukrayna topraklarına ulaştığında ağladı. Güvende olduğunu söylemek için ailesini aradı ve ardından Shum.rave’in kurucusu Zhenia’yı arayıp USB’lerini getirdiğini söyledi. Dasha, “Bu bir riskti” diyor. “Rus askerleri müzisyen olduğumu bilseydi büyük bir sorun olurdu.”

Dasha, 2014'te ve şimdi Rusya’nın Ukrayna kültürünü ezmeyi hedeflediğini söylüyor. Shum’a ev sahipliği yapan mekanlar ve barlar dümdüz oldu ve Dasha’nın Mariupol’daki dairesi (yukarıda resmedilmiştir) şimdi sadece bir delikten ibaret. Ama her şeye rağmen gülümsüyor. Ukrayna topraklarında olmaktan mutlu ve ülkesi için savaşmak için elinden geleni yapmaktan gurur duyuyor.

Shum.Rave, Donbas bölgesinden gürültüden deneysele, rapten teknoya uzanan bir yelpazede sanatçılar tarafından üretilen bir müzik derlemesi yayınladı. Tüm gelirler Ukrayna’nın savunmasına gidiyor - buradan satın alabilirsiniz.

Kiev’de bulunan Closer, 2012'de açıldığından beri Ukrayna’nın yeraltı kültürünün tanımlanmasında etkili oldu. Moodymann, Helena Hauff ve Ricardo Villalobos gibi sanatçıları dumanlı, flaş aydınlatmalı dans pistinde sayısız performansa imza atarken bir o kadar da yerel sanatçıya ev sahipliği yaptı.

Eski Sovyet ülkeleri, Rusya’nın tehditkar gölgesi altında yaşayan kimlik krizlerinden muzdarip olma eğilimindedir. Ancak Closer, Sovyet’lere dev bir orta parmak göstererek canlı ve benzersiz bir kültürel devrim yarattı.

Bugün Sergey Vel Closer’ın bahçesinden sohbet ediyor. Alan, eskimiş güvertelerin üzerinde asılı duran bir disko topu dışında boş. Ancak buranın parlak dansçılarla dolu, sigara dumanının havaya yapıştığı bir ortam olduğunu hayal etmek zor değil. Şimdi Closer, Pokrov Kadın Manastırı, Pediatri, Doğum ve Jinekoloji Enstitüsü, Ohmatdet Çocuk Hastanesi ve Ukrayna’nın Bölgesel Savunma Kuvvetlerine günde 300 öğün yemek sağlamak için son teknoloji mutfağını kullanıyor. Closer’ın yakındaki otelinde gönüllüler Molotof kokteylleri, kamuflaj ağları ve barikatlar yapıyor.

Kulübün kapalı olmasına, işlerin durma noktasına gelmesine ve topluluklarının ön saflarda hizmet vermesine rağmen, her yere yayılmış bir pozitif ruh hali var. Sergey, “Mutluyuz çünkü ne yapmamız gerektiğini anlıyoruz” diyor. “Ukrayna halkı bir araya geldi ve neyin önemli olduğunu biliyoruz.”

Sergey bir anekdotla bitiriyor. “Arkadaşım sokakta benzin deposu dolu ve kontağı anahtarlı yepyeni bir araba buldu. Arabayı almaya gelen var mı diye birkaç saat bekledi ve kimse gelmeyince ailesini güvenli bir yere sürdü. Sonra torpido gözüne baktı ve bir kayıt ve telefon numarası buldu. Numarayı aradı ve bir adam açtı ve ‘Arabam sende mi? İyi. bende beş tane var. Birinin ihtiyacı olabileceğini düşündüm. Bu yüzden arabayı bıraktım. İşin bittiğinde onu geri getirebilirsin.‘’

Sergey gülümsüyor. “Tabii ki zor ve üzücü. Ama güzel anlar da var.”

Closer'a destek seçenekleri için tıklayın!

༺༻

Yazı: Alice Austin
Mixmag Türkiye için uyarlayan: Furkan Kılıçaslan

İlginizi çekebilir:
Spektrogram sanatı: Görselleri parçalarında saklı sanatçıların kısa tarihi
Apple Music’teki DJ mikslerde Uzamsal Ses dönemi
CD-plak hibriti yeni format: Mevcut tüm teknolojilerden daha iyi ses deneyimi sunduğu iddia ediliyor
Müzik arşivinde yeni inovasyon Microsoft’tan

#Frekans çalma listemizi Spotify'da takip edin.